Kristina Ohlsson, Diabelski młyn, Media Rodzina 2024

W nowym domu Heidi dzieją się dziwne rzeczy. Robotnik zburzył jedną ze ścian jej sypialni, a pod podłogą znalazł stary dziecięcy bucik i zabawkę. Co noc szaleje straszliwa burza, a w tym samym czasie Heidi słyszy, jak ktoś skrada się do pokoju obok niej, kiedy śpi.

Na szczęście latem do miasteczka Hovenäset przyjechał diabelski młyn. Właścicielem koła jest miły Bill, który wprowadza się do pokoju gościnnego w domu Heidi. Ale coś jest nie tak. Ciężarna dziewczyna taty jest coraz bardziej zmęczona, a zdezorientowana babcia Heidi wydaje się przerażona diabelskim młynem i chce, aby zarówno koło, jak i Bill zniknęli. Wkrótce Heidi zdaje sobie sprawę, że w domu, w którym mieszka, wydarzyło się coś przerażającego. Coś, co może się zdarzyć ponownie.

„Diabelski młyn” to pierwsza niezależna książka z trylogii. O przyjaciołach Heidi, Alvie i Harrym – oraz o wakacjach pełnych mrocznych tajemnic i okrutnych wydarzeń z przeszłości.

Ann-Helén Laestadius, Kradzież, Mova 2023

Britta Stenberg – iluzja@zycie.com w: Mistrzowie opowieści. Skandynawska zima (wybór: Justyna Czechowska), Wielka Litera 2023

W miejscach, gdzie przez pół roku panuje noc polarna, a czas biegnie tylko na zegarach, zawieszają się prawa rzeczywistości: sen nazbyt często miesza się z jawą, a codzienność znajduje się w pół kroku od legend i baśni. Nieomal słychać sunące po śniegu sanie Królowej Śniegu, a wisząca nad głowami zorza polarna tylko potęguje nastrój nierzeczywistości.

Zawarte w zbiorze opowiadania to ponad półtora wieku refleksji na temat ludzkiej psychiki i zmagań człowieka z zimą i siłami przyrody. To opowieści o tym, jak wygląda noc polarna oczami tubylców, historie walki z żywiołem i własnymi słabościami oraz poszukiwanie szczęścia w codzienności, gdy pękają lody między ludźmi.

W zbiorze znalazły się utwory autorów uznanych za klasyków oraz dotąd nietłumaczonych na język polski nowych głosów skandynawskiej małej prozy. Łączy ich świeże, nieoczywiste spojrzenie na świat i umiejętność dostrzegania ukrytego piękna w drobnostkach codziennego dnia. Przypominają nam, że nawet najciemniejsze dni kiedyś ustąpią, by zrobić miejsce wiośnie i nowemu początkowi.

Lotte Möller, O pszczołach i ludziach,Wielka Litera 2022

Między pszczołami a ludźmi panuje dziś napięcie. Wszyscy słyszeli już chyba o katastrofalnych skutkach, jakie może przynieść wyginięcie tych owadów. Okazuje się jednak, że łączą nas tysiące lat wspólnych losów. Warto odkryć niezwykłą historię ludzko-pszczelich relacji. Poznać życie w ulu czy sekrety pszczelej mowy. Zastanowić się nad tym, co stosunek ludzi do pszczół mówi o nas samych. Czy są dla nas obiektem kultu, cudem natury, czy przedmiotem przemysłowej hodowli i produkcji? Albo dowiedzieć się choćby, na czym polega wyrafinowana sztuka rozróżniania setek rodzajów miodu?

Elisabeth Åsbrink, Rozstanie z geniuszem, Wielka Litera 2023

Elisabeth Åsbrink, jedna z najbardziej wszechstronnych i cenionych szwedzkich autorek, zebrała swoje najlepsze teksty z ostatnich lat. W jej pisarstwie pierwsze skrzypce gra historia, w szczególności Holocaustu. Nie stroni jednak od współczesności: roli kobiet w społeczeństwie, granic wolności słowa, imigracji, ale też tematów bardziej osobistych: trudnej przyjaźni z geniuszem czy refleksji nad „naznaczonymi piętnem pokoju” Szwedami.

Elisabeth Åsbrink, Porzucenie, Wielka Litera 2021

„Porzucenie” opowiada o losach kilku pokoleń rodziny przez pryzmat historii trzech kobiet i trzech miast. Ich losy łączy klątwa milczenia, poczucie wykluczenia i nieobecność mężczyzn. Powieść powstała na kanwie skomplikowanej historii emigracyjnej rodziny Elisabeth Åsbrink. Chcąc zrozumieć źródło swojego poczucia samotności, autorka wciela się w postać matki Sally, babki Rity i swojego alter ego Katherine. W kolejnych poszukiwaniach śledzi, jak ciężar kłamstwa, sekretów, przemilczeń i tabu dziedziczony jest przez kolejne pokolenia. Przetwarzając skomplikowaną, pełną bólu i upokorzeń historię przodkiń, odbywa podróż śladami swoich korzeni. Próbuje w ten sposób mitycznie scalić rodzinę, opowiedzieć i uporządkować swój ból. Po mistrzowsku odtwarza psychologiczną stronę kobiecego porzucenia i wykluczenia, udowadnia, że życie w cieniu ludzkiej nienawiści boli tak samo w Niemczech, Londynie, na Węgrzech i w Sztokholmie.

To wielopoziomowa powieść, książka dokumentalna i literatura o potężnej sile oddziaływania – Åsbrink snuje brutalną opowieść o ludziach podzielonych i wygnanych, których łączą więzy krwi, ale od środka oddala od siebie rozrastająca się samotność.

Elisabeth Åsbrink, Made in Sweden. 60 słów, które stworzyły naród,Wielka Litera 2019

Język to władza. Dlatego napisałam tę książkę.

Szwedzkie słowo lagom, oznaczające życie wystarczająco dobre, rozprzestrzeniło się w świecie jako symbol szwedzkiego umiaru, wygodnego i przyjemnego życia w otoczeniu ładnych przedmiotów, kojących krajobrazów, spędzanego na lekturze najlepszych na świecie kryminałów. A co, jeśli to wyłącznie fantazja? Doskonale prowadzony narodowy marketing, na który wszyscy daliśmy się nabrać?

Elisabeth Åsbrink, z właściwą sobie elokwencją, błyskotliwością i dowcipem, zabiera nas w niesamowitą i zaskakującą podróż przez szwedzką historię, idee, język i wartości. Znane słowa, zjawiska i zwroty – od „szwedzkiej zawiści”, „duńskich durniów”, przez „IKEA”, „zdejmij buty” i „przeciętnego Svenssona” po „Most nad Sundem”, „OMG” i „Nie wiedzieliśmy” – są jak piksele tworzące prawdziwy portret Szwecji.

Elisabeth Åsbrink, 1947. Świat zaczyna się teraz, Wydawnictwo Poznańskie 2017

W 1947 roku wszystko się zmienia. Świat jeszcze może być inny. – 10 lutego w Paryżu alianci i sojusznicy III Rzeszy podpisują układ pokojowy a w Europie zaczynają odradzać się ruchy faszystowskie. – Simone de Beauvoir przeżywa miłość swojego życia. Zaczyna pisać Drugą płeć – książkę, która wkrótce zostanie okrzyknięta feministyczną biblią. – Komisja ONZ ma tylko cztery miesiące na rozwiązanie narastającego problemu Palestyny. – 12 lutego Christian Dior prezentuje swoją debiutancką kolekcję The New Look. Zaczyna się rewolucja w modzie. – Trwają prace nad Powszechną Deklaracją Praw Człowieka. Jeszcze mało kto zna pojęcie ludobójstwa. – Hasan al-Banna chce, żeby nastał czas islamu. Tworzy plan wciąż jeszcze realizowany przez dżihadystów. – W niemieckim ośrodku dla dzieci, których rodzice zostali zamordowani przez nazistów, przebywa dziesięcioletni Joszéf. Teraz musi sam podjąć decyzję, która zaważy na jego życiu: zacząć wszystko od nowa w Palestynie czy wrócić do Budapesztu, miasta prześladowań? Jakiś czas później ucieknie do Szwecji, gdzie urodzi mu się córka – Elisabeth. Z tych wszystkich pozornie niepowiązanych ze sobą zdarzeń Elisabeth Åsbrink tworzy opowieść o świecie, który zaczyna kształtować się na dobre, gdzie idee demokracji i współdecydowania rodzą się i umierają, stary porządek upada, a powstaje nowy. To początek naszego czasu, naszego „teraz”.

Mons Kallentoft, Słuchaj, jak szepczę, Dom Wydawniczy REBIS 2021

Tim Blanck wraca do Palmy, gdzie podczas wakacji zaginęła jego córka. Myślał, że wreszcie wszystko się wyjaśniło, że dowiedział się, co ją spotkało. Okazało się jednak, że zaszła pomyłka i dramat zaczyna się od nowa. Emme być może żyje, ale w takim razie gdzie jest?

Po publikacji artykułu, pięć lat po zaginięciu Emme, ktoś naprowadza Tima na nowy trop. Ślady prowadzą z Majorki na kontynent, do okrutnego i bezdusznego świata handlu ludźmi. Tim coraz głębiej pogrąża się we własnym mroku i choć podejrzewa, że ktoś wykorzystuje go jako pionka w znacznie większej grze, jest gotów poświęcić wszystko, by odnaleźć córkę i odbudować rodzinę.

Mons Kallentoft, Patrz, jak spadam, Dom Wydawniczy REBIS 2021

Majorka – mekka turystów, raj na ziemi. Miejsce upragnionych wakacji młodzieży z całego świata, która chce zakosztować wolności i szalonych imprez. Tak myślała także szesnastoletnia Emme, córka Tima Blancka. Niestety wymarzona Palma okazała się śmiertelnie niebezpieczna.

Po trzech latach od zaginięcia Emme Tim nadal szuka córki. Poprzysiągł, że nigdy nie przestanie. Ta przysięga rozbiła jego małżeństwo i sprowadziła go do Palmy, gdzie mieszka i zarabia na życie jako prywatny detektyw.

Kiedy Tim dostaje zlecenie śledzenia żony zamożnego biznesmena, nieoczekiwanie odkrywa drugą twarz Palmy. Okazuje się, że za blichtrem wakacyjnego raju kryje się ciemność, w której Tim dostrzega cień córki. Ryzykując własne życie, rusza na poszukiwanie prawdy o tym, co ją spotkało.

Mons Kallentoft, Krzyk do nieba, Dom Wydawniczy REBIS 2020

W skwarny sierpniowy dzień mały chłopiec zostaje znaleziony martwy w samochodzie. Kiedy na miejsce dociera komisarz Malin Fors, jego matka siedzi pod drzewem, trzymając synka w objęciach. Wszystko wskazuje na to, że zapomniała o chłopcu śpiącym w samochodzie. Kobieta przeszła niedawno załamanie nerwowe i nie może polegać na swoich zmysłach ani pamięci.

Śledztwo szybko zostaje zamknięte. Wkrótce w Linköpingu dochodzi do kolejnego morderstwa i Malin wraz kolegami musi wrócić do tej sprawy, która, jak się okazuje, jest jedną wielką grą pozorów… Malin głęboko przeżywa to śledztwo. Wie, że granica między dobrem a złem bywa niezwykle cienka i że każdy człowiek ma swoją mroczną stronę…

Lars Berge, Korponinja, W.A.B. 2016

W Helm Tech (branża: bezpieczeństwo, produkt: kaski rowerowe), jednej z setek podobnych do siebie „superważnych” korporacji, urzęduje Jens Jansen – pracownik średniego szczebla, brand manager, ot, typowy przedstawiciel nowej klasy średniej. Jego przeciętność wpędza go w depresję, związek się rozpada, a nadęte gadki pseudospecjalistów od zawodowej motywacji budzą w nim dreszcz obrzydzenia. Mężczyzna nie ma w sobie dość ikry, by cokolwiek w swoim życiu zmienić. Po prostu – trwa. Na czym polega to trwanie? Otóż Jensen głównie markuje robotę. Krąży po biurze z pustymi kartkami A4, przechadza się w te i we w te, organizuje fikcyjne zebrania, trzyma przy uchu telefon z włączonym trybem samolotowym… Byle tylko przetrwać do końca dnia pracy.

Wypalony i znudzony postanawia w końcu zrobić to, o czym marzył od dawna: zniknąć raz na zawsze. Tylko w jaki sposób? Wyjechać za granicę? Zaszyć się w lasach Szwecji? Zmienić tożsamość? Niestety to nie takie proste… A gdyby tak znaleźć schronienie tam, gdzie nikt się nie spodziewa? Bo przecież kto szukałby go w przepastnych korporacyjnych korytarzach, pustoszejących nocą openspejsach, serwerowniach i nieużywanych magazynach? Mężczyzna porzuca więc swój samochód, a telefon wysyła pocztą do górskiego schroniska w Laponii.

Sprytne? Cóż, jak się okazuje, nie tylko Jens wpadł na ten pomysł…

Åsa Hellberg, Sekret Sonji, Czwarta Strona 2015

Sonja Gustavsson zaskoczyła trzy przyjaciółki swoją niespodziewaną śmiercią i nietypowym testamentem, który wywrócił ich życie do góry nogami. Teraz Rebecka, Maggan i Susanne stają przed nowym wyzwaniem – chcą odkryć sekret, który przez całe swoje życie ukrywała ich przyjaciółka. Dlaczego nie chciała rozmawiać o swojej młodości w Paryżu? I co łączyło ją z prezydentem Francji? W rozwiązaniu zagadki z przeszłości mają pomóc im temperamentna dziennikarka Kicki i fotograf Fredrik, którzy ruszają w pełną przygód podróż między Majorką, Londynem, Paryżem i Sztokholmem. Do uzyskania odpowiedzi na nurtujące wszystkich pytania nieoczekiwanie i nieświadomie przyczyni się romantyczna i pełna energii Brytyjka, Julie.

Sekret Sonji to zabawna i jednocześnie wzruszająca kontynuacja losów trzech przyjaciółek z Ostatniej woli Sonji. Autorka po raz kolejny udowadnia, że nigdy nie jest za późno na miłość i pokazuje, dokąd mogą prowadzić skrzętnie ukrywane tajemnice.

Anton Marklund, Przyjaciele zwierząt, Czwarta Strona 2015

Johannes nie jest taki jak jego rówieśnicy. Johannes to siedemnastoletni autyk. Johannes za wszelką cenę chcę zyskać akceptację i przychylność szkolnych kolegów. Jednak otoczenie postrzega go tylko przez pryzmat jego kłopotów w szkole, wybryków i incydentów, w które nieustannie się wplątuje. Johannes, choć bardzo się stara, nie potrafi zrozumieć innych i ciągle popełnia jakieś błędy. Wydaje się, że tylko rodzice Johannesa widzą w autystycznym synu dobro i czułość. Poczucie wyobcowania oraz szczególny tok myślenia Johannesa doprowadzają w końcu do tragedii…

„Przyjaciele zwierząt” Antona Marklunda to pełna niepokoju, poczucia samotności i izolacji szwedzka opowieść, która na długo pozostaje w pamięci.

Malte Persson, Życie na tej planecie (fragment), sZAfa kwartalnik literacko-artystyczny #59 wrzesień 2016           http://szafa.kwartalnik.eu/59/html/proza/perrson.html

Sara Kadefors, ulica Fågelbovägen 32 (fragment), kwartalnik FA-art, nr 4 (106) 2016 Obcy po szwedzku