W sobotę 6 kwietnia 2024 w Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu odbyło się spotkanie z Ireną Makarewicz (STL), tłumaczką literatury węgierskiej i jej propagatorką, w której bibliografii znajdują się również utwory między innymi Sándora Máraiego, Györgya Spiró i Dezső Kosztolányiego.
Rozmowę poprowadziła Dobromiła Jankowska (MPT), tłumaczka literatury angielskiej, menadżerka kultury i inicjatorka cyklu „Tłumacz w Muzeum”, realizowanego jest pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
O literaturze węgierskiej i jej recepcji w Polsce pisaliśmy już szerzej w zapowiedzi spotkania połączonej z podcastem: TUTAJ.
Poniżej zamieszczamy wideorelację z wydarzenia.
Irena Makarewicz – urodzona w Warszawie, studiowała w Budapeszcie i w Warszawie, z wykształcenia enolożka i filozofka, z zamiłowania tłumaczka literatury węgierskiej, od wielu lat zafascynowana osobą i twórczością Sándora Máraiego – przełożyła wiele jego opowiadań („Magia”, „Stara miłość”), powieści („Pokój na Itace”, „Pokrzepiciel”, „Sąd w Canudos”, „Trzydzieści srebrników”, „Rozwód w Budzie”, „Ta prawdziwa”), esejów i felietonów („Kronika Niedzielna”), a także dzienników podróży („Śladami bogów”, „Porwanie Europy”). Ostatnio ukazała się w jej przekładzie obszerna monografia na temat życia i twórczości Sándora Máraiego: Tibor Mészáros, „Odyseja XX. Sándor Márai – życie i dzieło”. Tłumaczyła również utwory Györgya Spiró („Salon Wiosenny”, „Diavolina”) i Dezső Kosztolányiego („Złoty latawiec”), wciąż też odkrywa dla polskiego czytelnika nieznanych wcześniej węgierskich autorów, takich jak Alberta Wassa („Czarownica z Funtinel”), Gábora Zoltána („Orgia”, we fragmentach) i Miklósa Bánffyego („Trylogia siedmiogrodzka” – pierwszy tom „Policzone” ukazał się pod koniec 2023 roku). Wielokrotna stypendystka węgierskich instytucji kultury, nagrodzona także przez Fundację Milána Füsta przy Węgierskiej Akademii Nauk oraz Węgierskim Krzyżem Zasługi za osiągnięcia w krzewieniu literatury i kultury węgierskiej. Członkini Kapituły Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego.
Hrabia Miklós Bánffy de Losoncz (1873–1950) pochodził z jednej z najznamienitszych i najbardziej wpływowych arystokratycznych rodzin Siedmiogrodu. Był artystą wszechstronnie utalentowanym – pisarzem, grafikiem, reżyserem teatralnym, projektował też kostiumy i scenografię do przedstawień operowych, był intendentem węgierskich teatrów, a z drugiej strony brał czynny udział w życiu politycznym – jako wojewoda komitatu Kolozsvár, poseł do parlamentu węgierskiego, a także minister spraw zagranicznych Węgier w latach 1921–1922. Po tym jak Traktatem z Trianon Siedmiogród został przyznany Rumunii, w 1926 roku Bánffy powrócił w rodzinne strony i zajął się organizowaniem i wspieraniem, także materialnym, instytucji naukowych, kulturalnych, oświatowych, wyznaniowych, których zadaniem było działanie na rzecz mniejszości węgierskiej w Siedmiogrodzie. Brał też udział w tajnych rokowaniach z opozycją antyhitlerowską w Bukareszcie w 1943, w odwecie za co Niemcy spalili jego wspaniały – jeden z największych w całym Siedmiogrodzie! – pałac w Bonchida. Po II wojnie światowej dopiero w 1949 roku pozwolono mu opuścić Rumunię i połączyć się z żoną i córką, które przebywały na Węgrzech. Krótko potem zmarł w Budapeszcie.
Dobromiła Jankowska – absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego (filologia angielska i filologia polska), tłumaczka literatury angielskiej, menadżerka kultury. W latach 2007–2021 koordynatorka Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania. Od 2016 roku kierowniczka Gabinetu Literackiego im. Tadeusza Różewicza w Muzeum Pana Tadeusza (Ossolineum) we Wrocławiu. W 2009 roku jurorka konkursu na najlepszy zbiór opowiadań imienia Franka O’Connora (Cork, Irlandia), jednej z najbardziej prestiżowych nagród literackich na świecie. Przełożyła prawie osiemdziesiąt książek, między innymi opowiadania Lauren Groff oraz Lucii Berlin i powieści Sigrid Nunez. W 2020 roku nagrodzona tytułem jednej z 30 Kreatywnych Wrocławia. W 2021 była jurorką Nagrody za Twórczość Translatorską imienia Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Tłumaczy między innymi dla wydawnictw Pauza, Agora, Poznańskie, Czarne, Marginesy, W.A.B.
Informacje na stronie MPT: TUTAJ.