W dniach 23–29 października odbywa się 15. Festiwal Conrada. W tym roku tematem przewodnim są migracje. Organizatorzy zaprosili do Krakowa autorki i autorów m.in. z Iranu, Indonezji, Korei Południowej, Maroka i Stanów Zjednoczonych. Nie zabraknie wydarzeń poświęconych literaturze pisanej w języku francuskim, hiszpańskim, niemieckim czy norweskim. Zaplanowano też spotkania dotyczące skutków wojny w Ukrainie i sytuacji na granicy polsko-białoruskiej.
Większość wydarzeń programu głównego odbędzie się w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, zaś część spotkań zaplanowano w kameralnych wnętrzach Pałacu Potockich. W ramach festiwalu odbywają się liczne spotkania, ale także warsztaty interpretacji literackiej pod nazwą „Lekcje czytania”, pasmo dla dzieci i rodzin, pasmo filmowe w Kinie Pod Baranami, a także skierowany do branży „Kongres książki”. Finałem festiwalowego tygodnia będzie uroczysta gala Nagrody Conrada przyznawanej za najlepszy debiut literacki minionego roku.
Całość programu dostępna pod adresem: https://conradfestival.pl/program
„Kongres książki” jest częścią Festiwalu Conrada i powstaje we współpracy ze Stowarzyszeniem Unia Literacka i Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury. Obejmuje on liczne, interesujące spotkania dotyczące rynku książki, w których biorą udział m.in. wydawcy, tłumacze, autorze i osoby zainteresowane branżą wydawniczą.
PROGRAM KONGRESU KSIĄŻKI 2023
Wtorek, 24.10
15.00 Prezentacja prac absolwentów drugiego programu mentoringowego Translatorium
Uczestnicy: Agnieszka Kuśmierz (język francuski), Justyna Sterna (język hiszpański), Tymon Kubacki (język niemiecki), Katarzyna Fiszer (język ukraiński)
Miejsce: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, ul. Gołębia 16, sala 42
Translatorium to realizowany w ramach projektu Kraków Miasto Literatury UNESCO program adresowany do osób zainteresowanych tłumaczeniem literatury zagranicznej na język polski, które mają na swoim koncie nie więcej niż jeden opublikowany przekład dzieła literackiego.
Celem programu jest kształcenie kolejnego pokolenia tłumaczy i tłumaczek, którzy przybliżać będą polskiemu czytelnikowi i czytelniczce obcojęzyczne arcydzieła – trosce o wysokiej jakości przekłady ambitnej literatury towarzyszy chęć popularyzacji w Polsce literatury innych obszarów językowych. Program pozwala też młodym tłumaczom i tłumaczkom nawiązać kontakty z wydawcami oraz kolegami i koleżankami po fachu.
Inicjatorami programu mentoringowego Translatorium są: KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Centrum Badań Przekładoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury.
Środa, 25.10
17.00 Krytyka nie tyka
Dyskusja z udziałem Jerzego Jarniewicza, Wojtka Kopcia, Doroty Kozickiej, Anny Marchewki
Prowadzenie: Łukasz Żurek
Miejsce: Pałac Potockich, Rynek Główny 20
Spotkanie otwarte
Wiek empatii, ale i skrajnego indywidualizmu to jednocześnie czas mediów społecznościowych, kryzysu prasy i mediów tradycyjnych. Z jednej strony krytyki literackiej nie ma gdzie uprawiać, a z drugiej – nie wiadomo, jak to robić. Ocena książki nagminnie jest mylona z oceną osoby. Do tego dochodzą skrajne upolitycznienie mediów głównego nurtu (nie tylko tych publicznych) i towarzyskie koterie. Krytyka literacka to aktywność, która jest obarczona coraz większym ryzykiem, a jej niezależność jest coraz trudniejsza do osiągnięcia.
Czwartek, 26.10
11.00 Alternatywna Lista Lektur
Dyskusja z udziałem Edyty Plich i Magdaleny Siekierzyńskiej
Miejsce: Targi Książki (sala Budapeszt B), ul. Galicyjska 9
Spotkanie otwarte
Alternatywna Lista Lektur to inicjatywa odpowiadające na potrzeby rodziców, którym zależy na dobrej edukacji oraz sukcesie zawodowym i prywatnym ich dzieci. To regularnie aktualizowana i omawiana lista książek dobranych tak, by zachęcały młodych ludzi do czytania i jednocześnie rozwijały umiejętności kluczowe zarówno dziś, jak i w przyszłości. Zapraszamy na spotkanie o czytaniu jako kompetencji przyszłości. Wierzymy, że to prosty i skuteczny sposób na poprawę wyników w nauce i szeroko pojęty rozwój młodego człowieka. Lifelong learning – to przyszłość naszych dzieci.
Alternatywna Lista Lektur dla dzieci i młodzieży jest otwartym projektem powstałym we współpracy Towarzystwa Inteligentnej Młodzieży, portalu BUKBUK oraz Fundacji EDICO.
16.00 Wydawniczy Znak Jakości
Dyskusja z udziałem Magdaleny Hajduk-Dębowskiej, Fabiana Cieślika, Grażyny Plebanek i Rafała Lisowskiego
Miejsce: Targi Książki (sala Budapeszt B), ul. Galicyjska 9
Spotkanie otwarte
Na zeszłorocznych Targach Książki grupa wydawców podpisała Konwencję Krakowską – pierwszy w Polsce dokument określający standardy współpracy między wydawnictwami a twórcami i twórczyniami. W ślad za nią powstał Wydawniczy Znak Jakości, który można już zobaczyć na okładkach książek opublikowanych w 2023 roku. Jakie zobowiązania Konwencja Krakowska nakłada na wydawców? Dlaczego warto przystąpić do grona sygnatariuszy i jak to zrobić?
16.00 Droga na Parnas czy droga donikąd?
Dyskusja z udziałem Weroniki Gogoli, Elżbiety Łapczyńskiej i Łukasza Barysa
Prowadzenie: Dorota Kozicka
Miejsce: Pałac Potockich, Rynek Główny 20
Spotkanie otwarte
Czy łatwiej jest wydać pierwszą książkę czy drugą? Czy nagrody i nominacje są pomocne? Kto decyduje o tym, co się wydaje i pisze? Czy instytucje publiczne reagują na męki twórczego dorastania, a jeżeli reagują – to czy zasadnie? Oto rozmowa o tym, czy w Polsce da się stać pisarką i pisarzem. Na pytania te postarają się odpowiedzieć Weronika Gogola, Elżbieta Łapczyńska i Anna Cieplak – laureatki Nagrody Conrada, pierwszego polskiego wyróżnienia za debiut prozatorski.
18.30 Atmosfera była wspaniała. O wy-twórcach książek w czasach PRL-u
Dyskusja z udziałem Marcina Hernasa, Piotra Rypsona, Przemka Dębowskiego
Prowadzenie: Justyna Nowicka
Miejsce: Pałac Potockich, Rynek Główny 20
Spotkanie otwarte
Rozmowa o historii polskich wydawnictw, ukazanej w nietypowy sposób, bo traktującej osoby projektujące książki na równi z redaktorkami i redaktorami. Każda książka to rezultat wspólnej pracy jej autorki lub autora, redakcji wydawniczej i graficznej, projektanta lub projektantki, którzy przesądzają o jej wyglądzie, a na końcu drukarza. Historie wydawnictw zawarte w książce Wy-Twórcy książek. Historia społeczności wydawniczej w czasach PRL-u pod redakcją Jacka Mrowczyka i opublikowanej przez Karakter pokazują także losy ludzi związanych z rynkiem książki. Mowa tu o wybitnych fachowcach i wizjonerach, którzy uczestnicząc w budowie Polski Ludowej, zderzyli się z jej totalitaryzmem.
Piątek, 27.10
11.00 Jak sztuczna inteligencja wpływa na rynek książki?
Dyskusja z udziałem Edwina Bendyka, Jakuba Gomułki, Grażyny Plebanek, Agi Zano
Prowadzenie: Beata Stasińska
Miejsce: Pałac Potockich, Rynek Główny 20
Spotkanie otwarte
SI (ang. AI, artificial intelligence), czyli sztuczna inteligencja, dotyka wszystkich dziedzin życia, dlatego warto zastanowić się, jaki wpływ ma już i będzie miała w przyszłości na rynek książki. Nie sposób przewidzieć wszystkich konsekwencji jej rozwoju dla sektora wydawniczego, natomiast warto już teraz porozmawiać o jej potencjalnym oddziaływaniu, choćby na rynek pracy czy kwestie własności intelektualnej. Niepokój twórców i twórczyń budzi też kwestia praw autorskich i praktycznej możliwości ich ochrony. Zagrożenia wydają się oczywiste, szanse trochę mniej, ale może niesłusznie widzimy przyszłość w raczej czarnych barwach?
13.00 Niechciane dzieci. O marginalizacji literatury dziecięcej
Dyskusja z udziałem Joanny Olech, Pauliny Małochleb, Katarzyny Ryrych, Jadwigi Jędryas, Aleksandry Byrskiej
Prowadzenie: Szymon Kloska
Miejsce: Targi Książki (sala Wiedeń B), ul. Galicyjska 9
Spotkanie otwarte
Pomimo ewidentnych sukcesów polskich twórców i twórczyń w kraju i za granicą, a także ekonomicznego znaczenia tego segmentu rynku książki dla dzieci i młodzieży są od wielu lat pomijane w dyskusji publicznej. Nie są recenzowane w opiniotwórczej prasie, rzadko pojawiają się w audycjach radiowych czy telewizyjnych, nazwiska laureatów i laureatek prestiżowych nagród nie przebijają się do opinii publicznej. Książka dziecięca bywa wspominana dwa razy w roku – w okolicach Dnia Dziecka i mikołajek, najczęściej jest traktowana jako „książeczka”, czyli gadżet służący wychowaniu dzieci, obok śpioszków, smoczka i grzechotki. Co zrobić, żeby literatura dla dzieci zyskała znaczenie podobne jak literatura tworzona dla innych grup?
13.00 Twórczy transfer, czyli jak powstaje dobra adaptacja filmowa
Dyskusja z udziałem Wojciecha Chmielarza, Gai Grzegorzewskiej i producenta
Prowadzenie: Anita Piotrowska
Miejsce: Targi Książki (Scena Wisła), ul. Galicyjska 9
Spotkanie otwarte
Wielu autorów i autorek marzy o tym, by ich książki zostały zekranizowane. Udaje się to jednak tylko nielicznym. Jak to się dzieje, że to ta, a nie inna książka przyciąga uwagę świata filmu? Jak przebiega współpraca między autorem(-rką), niejednokrotnie scenarzystą(-tką), a twórcami i twórczyniami filmu? Jak przełożyć język literatury na język obrazów filmowych? Czy oglądając film, autor albo autorka widzi w nim swoje dzieło? Chcielibyśmy spróbować odpowiedzieć na te i wiele innych pytań podczas dyskusji na Targach Książki w Krakowie odbywającej się w ramach „Kongresu książki” i Festiwalu Conrada.
Sobota, 28.10
18.00 Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli. Nieznane baśnie braci Grimm – nie dla dzieci. Dyskusja z udziałem Elizy Pieciul-Karmińskiej i Michaliny Jurczyk
Prowadzenie: Georgina Gryboś-Szczepanik
Miejsce: Pałac Potockich, Rynek Główny 20
Spotkanie otwarte
Śpiąca Królewna, Jaś i Małgosia, Czerwony Kapturek… – te baśnie znają chyba wszyscy. Ale kto słyszał opowieść o tym, jak dzieci bawiły się w świniobicie? Kto zna historię o panu Szast-Prast, którą pewien emerytowany wachmistrz opowiedział Wilhelmowi Grimmowi w zamian za parę używanych spodni? Kto wie, że Roszpunka zaszła w ciążę na długo przed ślubem? Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli (Wydawnictwo Dwie Siostry) to przygotowany przez wybitną badaczkę i tłumaczkę wybór baśni braci Grimm w nowej, zaskakującej odsłonie, bezprecedensowej w historii polskich wydań: w ich najpierwotniejszej postaci, nie dla dzieci, bez upiększeń, bez cenzury i bez prawienia morałów – za to z mocnymi ilustracjami pełnymi charakteru i czarnego humoru, który najpełniej docenią dorośli czytelnicy.
Organizatorami Festiwalu Conrada są Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO oraz Fundacja Tygodnika Powszechnego.
Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy strategiczni: „Tygodnik Powszechny” i Allegro