Tim Krabbé, Kolarz, Wydawnictwo Dystans 2024.

Mała wielka powieść kolarska. Rzecz o przyjemności i cierpieniu, rywalizacji i cywilizacji. „Cierpienia wam trzeba, literatura to pierdoły”, powiada narrator. Nie przeszkadza mu to jednak co i rusz literacko błyszczeć.

James Baldwin, Następnym razem pożar, Karakter 2024.

Nowy przekład (autorem pionierskiego jest Daniel Passent) książki eseistycznej z 1963 roku autorstwa krytyka grzechu założycielskiego Stanów Zjednoczonych. James Baldwin zaprasza tu czytelników do rozległej medytacji nad dyskryminacją rasową w życiu społecznym, do psychoanalizy amerykańskiej duszy, zarówno czarnej, jak i białej, nie odwołując się co chwila do izmów i teorii, lecz konfrontując ich z własnym doświadczeniem i historią, a także dokonując utożsamienia zarówno z ofiarami jak i sprawcami przemocy rasowej.

Terry Eagleton, Fredric Jameson, Edward W. Said, Nacjonalizm, kolonializm i literatura, Ossolineum 2024.

Eseje krytycznoliterackie poświęcone literaturze irlandzkiej i jej sztandarowym dwudziestowiecznym pisarzom jako szczególnie ciekawemu polu interpretacyjnemu, pozwalającemu na obserwację nawarstwień i współoddziaływań zjawisk społecznych, politycznych i narracyjnych właściwych kolonializmowi i kapitalizmowi oraz ich związków z nacjonalizmem i modernizmem. Autorzy przekonująco wypunktowują zasadnicze zniekształcenia stereotypowych spojrzeń na kolonializm czy modernizm w literaturze i krok po kroku rozwijają nowe, bardziej ambiwalentne perspektywy ich postrzegania. Wstęp: Seamus Deane. Posłowie: Łukasz Żurek.

Shubhangi Swarup, Współrzędne tęsknoty, Wydawnictwo Bo.wiem, 2023.

Debiutancka powieść indyjskiej autorki to wędrówka kilku dusz przez dziesięciolecia historii, pięć do sześciu stref klimatycznych, nietrwałe granice polityczne i wszystkie stany skupienia materii. Opowieść w równym stopniu o miłościach, co o duchach.

Bruce Goldfarb, 18 zbrodni w miniaturze. Nieznana historia Frances Glessner Lee i początków współczesnej kryminalistyki, Wydawnictwo Bo.wiem, 2023.

Historia kobiety, bez której nie byłoby wszystkich znanych i lubianych serii CSI: Kryminalne zagadki. Bohaterka tej książki w latach 30. XX wieku położyła podwaliny pod nowoczesne metody dochodzenia przyczyn śmierci w amerykańskim wymiarze sprawiedliwości.

Alison M. Gingeras, Natalia Sielewicz, Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i symbolizm, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2022.

Album towarzyszący wystawie prac Aleksandry Waliszewskiej i jej symbolistycznych poprzedników.

Joan Didion, Dryfując do Betlejem, Cyranka, 2021.

Zebrane w tej książce reportaże i eseje cechuje obserwatorska przenikliwość i bezkompromisowość wypowiedzi, mocny autorski głos. W jednym z tekstów Didion stwierdza,  że nigdy nie miała serca do opowiadania nienowych opowieści, i to niech starczy za ostateczną rekomendację. Istotnie, przy tych tekstach trudno oprzeć się wrażeniu nietuzinkowości perspektywy i wyboru tematu, mimo że od ich powstania minęło już  górą pół wieku.

Amanda Lee Koe, Ministerstwo moralnej paniki, Tajfuny, 2020.

Opowiadania z Singapuru, które przez pryzmat losów bohaterek i bohaterów pokazują wiele współczesnych i trochę dawniejszych twarzy tego azjatyckiego tygrysa. Kosmopolityzm fasady współistnieje z konserwatyzmem i zaściankowością życia codziennego, relacje międzyludzkie nierzadko naznaczone są tym napięciem, klasowością, nietolerancją, patriarchatem i różnymi formami alienacji. Jest i o dorastaniu.

Eliot Weinberger, Z rzeczy pierwszych, Karakter, 2020.

W książce autor zawarł rozmaitości z dziejów ponad stu ośmiu miliardów homo sapiens zamieszkujących Ziemię od zarania gatunku oraz z dziejów innych gatunków. Niewiarygodne. Podobno prawdziwe. Bez wątpienia chwytające za serce.

James Baldwin, Zapiski syna tego kraju, Karakter, 2019.

Klasyczny tom legendarnego amerykańskiego autora, zaangażowanego i krytycznego komentatora rzeczywistości społecznej, przenikliwego i czułego, gorzkiego i dowcipnego.

David Graeber, Praca bez sensu. Teoria, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019.

Nieodżałowany i mądry antropolog skatalogował tu zajęcia będące ściemą do sześcianu, a jednak składające się na trzon zatrudnienia w gospodarkach krajów wysokorozwiniętych, ale co ważniejsze docieka przyczyn trwania absurdalnej organizacji współczesnego zatrudnienia.

Jon Savage, 1966. Rok, w którym eksplodowała dekada, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019.

Pogłębione spojrzenie dziennikarza muzycznego „Guardiana” na problematykę kulturową i społeczną lat sześćdziesiątych z mnóstwem smakowitych muzycznych rekomendacji.

David Foster Wallace, Blady Król, W.A.B., 2019.

Kilkaset stron fantazji o pracownikach prowincjonalnego amerykańskiego urzędu podatkowego w połowie lat osiemdziesiątych, pachnące trochę gumolitem, a trochę krowim nawozem pól uprawnych Illinois sceny pokazujące wielowymiarowość pozornie jednowymiarowych postaci, zaglądanie do głów i podsłuchiwanie w windzie. To „o nas”, może o was, na pewno o „tych twarzach w tłumie”. Nie zdradzę, jak się kończy, bo autor nie ukończył tej powieści.

Donald Antrim, Głosuj na pana Robinsona i lepszy świat!, Karakter, 2019.

To było pisane w 1993 roku, ale to co wyprawiają mieszkańcy powieściowego miasteczka na Florydzie niepokojąco niewiele dzieli od dążności do samozagłady przejawianej przez dzisiejsze wspólnoty różnej skali. Niektórym nie podoba się, że narrator opisujący nieidealny świat sam jest chory, ale może zdecydujcie samodzielnie, czy to faktycznie wada.

Jack Halberstam, Przedziwna sztuka porażki, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2018.

Queerowy cios wymierzony w akademicką skostniałość, uświęcone krwią (dlatego, że najczęściej cudzą) tradycje, „odwieczne” (tu mi jedzie) hierarchie, bogów i mistrzów, ogólnie w oszołomstwo, prężenie muskułów i medialne wyznaczniki sukcesu.

Andrew Pettegree, Marka Luter, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017.

Można się dużo dowiedzieć o Niemczech 😛 Edit: Jeśli ktoś ma ochotę na uzupełnienie wiedzy o podany w przystępnej formie istotny wycinek historii, jakim są początki reformacji i związane z nimi zawirowania polityczne i społeczne, śmiało niech sięga po ten tytuł. Sporo tu również na temat wczesnonowożytnej technologii i logistyki druku.

Wiersze Dana Poppicka, Sary Galvin i Kate Durbin w trzech kolejnych rocznikach magazynu „Widma: A Journal of American and Polish Verse”, Massolit, 2016-2018.

https://pl-pl.facebook.com/widmapoetry/