Aktualności

Już po raz 16. Stowarzyszenie EUNIC (Stowarzyszenie Narodowych Instytutów Kultury Unii Europejskiej) wraz ze Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury, Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej oraz licznym gronem partnerów organizują w Warszawie Międzynarodowy Dzień Tłumacza, oficjalnie uznany w 1991 roku. W tym roku, zbiegającym się z jubileuszem 20-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, program wydarzeń jest tak bogaty, że z pewnością wszyscy zaciekawieni przekładem literackim, literaturą i językiem znajdą coś dla siebie. Na końcu artykułu umieszczamy również wywiad, jakiego udzieliła jedna z organizatorek wczorajszego wydarzenia – Dorota Konowrocka-Sawa (STL) na antenie Dwójka – Program 2 Polskiego Radia . Rozmowę prowadziła Katarzyna Hagmajer-Kwiatek.

Mazowiecki Instytut Kultury, ul. Elektoralna 12
27 września 2024, 16:00 – 22:00

Wydarzenie na Facebooku: link.

Rozpoczynamy o godzinie 16:00 warsztatami przekładu literackiego dla początkujących.

Ewa Nicewicz, fot. Tomasz Kaczor

Ewa Nicewicz poprowadzi warsztat Porca miseria! czyli wyzwania i problemy tłumacza literatury włoskiej.
Podczas warsztatów porozmawiamy o roli czynnika kulturowego w przekładzie oraz podstawowych technikach i strategiach. Przyjrzymy się niektórym pułapkom czyhającym na tłumacza literatury włoskiej i omówimy je na przykładach zaczerpniętych zarówno z tekstów dla dzieci, jak i dla dorosłych. Uczestnicy spróbują swoich sił w prostych ćwiczeniach.

Ewa Nicewicz – italianistka, członkini STL, adiuntka w Instytucie Literaturoznawstwa UKSW, badaczka włoskiej literatury XIX i XX wieku, w tym twórczości dla dzieci i młodzieży, autorka kilkudziesięciu przekładów z języka włoskiego. Zasiada w Kapitule Nagrody Literackiej im. Leopolda Staffa.

Małgorzata Słabicka-Turpeinen

Małgorzata Słabicka-Turpeinen zaprasza w tym czasie na spotkanie Tłumacz w krainie czarów: warsztaty przekładu literatury dziecięcej.
Jak tłumaczyć literaturę dziecięcą? Czy prosty język łatwiej się przekłada – a jeżeli nie, to gdzie czyhają pułapki? Czy przy takich tłumaczeniach pomaga sztuczna inteligencja? Uczestnicy i uczestniczki warsztatów spróbują własnych sił w tłumaczeniu krótkich fragmentów książek dla dzieci w różnym wieku, poznają szczegóły procesu wydawniczego i dowiedzą się, na jakich etapach i w jakim stopniu tłumacz literacki jest w nie zaangażowany.

Małgorzata Słabicka-Turpeinen – germanistka i interkulturalistka, członkini STL. Tłumaczy głównie książki dla dzieci (m.in. autorstwa Cornelii Funke), eseje, beletrystykę i literaturę faktu. W 2021 roku była jurorką konkursu przekładowego towarzyszącego Międzynarodowemu Festiwalowi Opowiadania we Wrocławiu. Od kilku lat prowadzi warsztaty translatorskie.

Zapraszamy osoby znające wybrany język na poziomie co najmniej średniozaawansowanym.
Zapisy na warsztaty (niemiecki ALBO włoski): wschod@stl.org.pl.

O godzinie 18:00 zapraszamy do sali widowiskowej, gdzie odbędzie się Pojedynek na przekład – jeden tekst, dwie tłumaczki.Z humorystycznym opowiadaniem Petra Šabacha Miserere zmierzą się bohemistki Elżbieta Zimna i Agata Wróbel, a ich zmagania poprowadzi z zawodową ciekawością reportażysty i prywatną czechofila Mariusz Szczygieł.

Elżbieta Zimna – teatralożka i bohemistka, tłumaczka z języka czeskiego, członkini STL. Absolwentka Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej, w Instytucie Sztuki PAN obroniła doktorat o dramatach Václava Havla. Od kilkunastu lat związana z Instytutem Teatralnym, gdzie obecnie kieruje biblioteką. Tłumaczy czeskie dramaty i powieści, przeważnie dla wydawnictwa Dowody do serii Stehlík.

Agata Wróbel – polonistka i bohemistka, tłumaczka literatury czeskiej, a niekiedy również słowackiej, rosyjskiej, angielskiej i niemieckiej, członkini STL. Koordynatorka programu literackiego festiwalu Kino na Granicy. Jej przekład książki W ciemność (Anna Bolavá, Wrocław 2017) był nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia 2018.

Mariusz Szczygieł – pisarz i reporter wydawany w ponad 20 krajach. Czechofil i autor kilku bestsellerowych książek o Czechach. Prezes Fundacji Instytut Reportażu prowadzącej warszawską księgarnio-kawiarnię Wrzenie świata oraz wydawnictwo Dowody, publikujące m.in. jego autorski wybór przekładów z języka czeskiego. Miłośnik czeskiej Pragi. 

O godzinie 20:00 udowodnimy, że tłumacz bywa również poetą, muzykiem i interpretatorem, i zaprosimy publiczność na Koncert piosenki nie tylko francuskiej. Swoje przekłady francuskich i amerykańskich bardów – m.in. Brassensa, Gainsbourga, Dylana i Waitsa – zagrają, zaśpiewają i opowiedzą Filip ŁobodzińskiStanisław Waszak.

Filip Łobodziński – z wykształcenia iberysta, z zamiłowania wolontariusz w schroniskach dla bezdomnych zwierząt, członek STL. Jak sam pisze, w dzieciństwie aktorzył, później przez wiele lat dziennikarzył. Od 1979 roku przekłada w wolnym czasie literaturę i piosenki z hiszpańskiego, katalońskiego, francuskiego, angielskiego, portugalskiego i ladino. Niektóre wykonuje z Zespołem Reprezentacyjnym oraz grupą dylan.pl. W 2019 nominowany do Nagrody Literackiej Gdynia za przekład Tarantuli, surrealistycznej prozy Boba Dylana.

Stanisław Waszak – szef redakcji warszawskiego biura Agence France-Presse, tłumacz literatury i piosenek, członek STL. W 2023 roku wraz z René Koelblenem otrzymał nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego oraz nominację do Nagrody Literackiej Gdynia za przekład Zniknięć Georgesa Pereca. Przez kilka lat prowadził z René Koelblenem zajęcia z tłumaczenia piosenek w Instytucie Filologii Romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Współtwórca zespołu Piąty Dzień prezentującego jego tłumaczenia twórców francusko- i rosyjskojęzycznych. Autor przekładów około dwustu piosenek, również z angielskiego, hiszpańskiego i włoskiego.

Bądźcie z nami tego wyjątkowego wieczoru – jako czytelnicy, widzowie, słuchacze, tłumacze i adepci sztuki przekładu, redaktorzy i studenci – albo bez żadnego trybu, z czystej ciekawości i z sympatii do literatury, również tej śpiewanej!

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny, zapisy obowiązują jedynie na warsztaty o 16:00.

autor grafiki: Filip Bardyan

Wydarzenia towarzyszące:
Tłumacze i tłumaczki o swoich przekładach

Spotkania z literaturą w przekładzie będą się odbywać również przez kolejny tydzień w warszawskich księgarniach. Tłumacze opowiedzą o swoich przekładach, przeczytają fragmenty książek, przybliżą ich autorki i autorów oraz kultury i języki, w których powstały tłumaczone przez nich teksty.

30.09.2024, godz. 19:00
Nowa Księgarnia, Nowy Teatr, ul. A. Madalińskiego 10/14
Inauguracja cyklu „Przekłady współczesności”
spotkanie pt. „Ciało pod presją
Dominika Cieśla-Szymańska (STL), Olivia Laing, Republika ciał (Czarne 2024)
Anna Dzierzgowska (STL), Audre Lorde, Dzienniki raka (Wydawnictwo Fame Art 2022) spotkanie prowadzi Katarzyna Makaruk (STL)
Wydarzenie na Facebooku: TUTAJ.

1.10.2024, godz. 19.00
Wrzenie Świata, ul. K.I. Gałczyńskiego 7
Bogumił Luft, Lucian Boia, Koniec Zachodu? W stronę jutrzejszego świata (PIW 2024), spotkanie prowadzi prof. Jacek Głażewski.
Wydarzenie na FB: TUTAJ.

3.10.2024, godz. 19.00
Najlepsza Księgarnia, ul. A. Cieszkowskiego 1/3
Irena Makarewicz (STL), Sándor Márai, Szkoła biednych (Czytelnik 2024), spotkanie prowadzi Anna Karczewska
Wydarzenie na Facebooku: TUTAJ.

4.10.2024, godz. 19.00
Księgarnia im. K.K. Baczyńskiego, ul. Żeromskiego 81
Agnieszka Rembiałkowska (STL), Akvilina Cicėnaitė, Słownik języka angielskiego (Marpress 2024), spotkanie prowadzi Joanna Tabor (wydarzenie Nocy Księgarń)
Wydarzenie na Facebooku: TUTAJ.

5.10.2024, godz. 13.00
Księgarnia Czarnego, ul. Jana Pawła II 45a lok. 56
Jerzy Koch (STL), Miriam Van hee, Utrata czasu. Wiersze z lat 1996-2022 (Instytut Kultury Miejskiej 2024), wiersze czyta Monika Pikuła.
Wydarzenie na Facebooku: TUTAJ.

6.10.2024, godz. 18.00
Księgarnia Nowy Rozdział, ul. Rydygiera 11 lok. U2
Rafał Bukowicz, Nicol Hochholczerova, Tego pokoju nie da się zjeść (Ha!Art 2023), spotkanie prowadzi Dorota Konowrocka-Sawa (STL).
Wydarzenie na Facebooku: TUTAJ.

***

Temat lekcji: tłumacz!
Obchodom Międzynarodowego Dnia Tłumacza to roku towarzyszą lekcje prowadzone we wrześniu i październiku w warszawskich liceach ogólnokształcących przez tłumaczy i tłumaczki literatury. Zainteresowane szkoły prosimy o kontakt pod adresem wschod@stl.org.pl. Lekcje będą się odbywać między innymi w szkołach uczestniczących w konkursie tłumaczeniowym „Juvenes Translatores” organizowanym corocznie przez Komisję Europejską. Więcej informacji na stronie Juvenes Translatores.

Wydarzenia Międzynarodowego Dnia Tłumacza 2024 współorganizowane są przez EUNIC Warszawa – Stowarzyszenie Instytutów Kultury Państw Unii Europejskiej, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Austriackie Forum Kultury, Czeskie Centrum Warszawa, Przedstawicielstwo Flandrii w Warszawie, Instytut Francuski, Litewski Instytut Kultury, Goethe-Institut, Rumuński Instytut Kultury, Instytut Słowacki w Warszawie, Włoski Instytut Kultury, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, Mazowiecki Instytut Kultury, Nową Księgarnię, księgarnię Wrzenie Świata, Najlepszą Księgarnię, Księgarnię im. K.K. Baczyńskiego, Księgarnię Czarnego i księgarnię Nowy Rozdział.

Wywiad na temat obchodów MDT w Warszawie: