Aktualności

30 września, dzień świętego Hieronima, autora pierwszego łacińskiego przekładu Biblii i patrona wszystkich tłumaczy, w 1991 roku został uznany Międzynarodowym Dniem Tłumacza. Tłumaczki i tłumacze z całego świata jednoczą się tego dnia, aby wyrazić dumę ze swojego zawodu, ze swojej roli pośredników i pośredniczek między językami, kulturami, tradycjami; ze swojej pracy, dzięki której między innymi treści naszych ulubionych książek są dostępne dla czytelników na wszystkich kontynentach.

EUNIC (Stowarzyszenie Narodowych Instytutów Kultury Unii Europejskiej) w Warszawie, razem ze Stowarzyszeniem Tłumaczy Literatury i Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej co roku przygotowuje serię wydarzeń, aby zwrócić uwagę na zasadniczą rolę tłumaczek i tłumaczy w odbiorze obcojęzycznej literatury i kultury oraz fakt, że ich praca translatorska to nieodzowny element literatury światowej. Tegoroczne obchody odbywają się ponadto pod auspicjami Europejskiego Dnia Języków – międzynarodowego święta, ustanowionego z inicjatywy Rady Europy.

Program
29.09.2023
Dom Literatury, Krakowskie Przedmieście 87/89, Warszawa

Godz. 16:00
WARSZTATY DLA POCZĄTKUJĄCYCH TŁUMACZY Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO
Prowadzenie: Agnieszka Gadzała
Rejestracja: wschod@stl.org.pl
Agnieszka Gadzała – absolwentka polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, tłumaczka książek z języka niemieckiego, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy literatury. Tłumaczy zarówno literaturę piękną, w tym poezję, jak i książki z szeroko pojętej humanistyki – historii, literaturoznawstwa, historii sztuki, kultury, np.: W. Walther, Historia literatury arabskiej; H.A. Schlögl, Starożytny Egipt, Malarstwo włoskiego Renesansu (album); Leksykon malarstwa i grafiki, K. Said, Ali i Nino, K. Said, Dziewczyna znad Złotego Rogu, S. Leonard, Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń, E. Arenz, Zapach czekolady, Drzeworyty japońskie (album) i in.

Godz. 18:00
ROZMOWY TŁUMACKIE
Panel: Przekłady utworów laureatów nagród literackich
udział wezmą:
Gabriel Borowski – tłumacz języka portugalskiego
Joanna Kornaś-Warwas – tłumaczka języka rumuńskiego
Alina Pawłowska-Zampino – tłumaczka języka włoskiego
oraz prowadząca Luiza Krolczuk, tłumaczka języka włoskiego.
Link do wydarzenia na Facebooku:
https://www.facebook.com/events/1053783812723506

Gabriel Borowski – tłumacz literatur portugalskojęzycznych na język polski oraz literatury polskiej na język portugalski, badacz literatury i przekładu, brazylianista. Absolwent filologii portugalskiej i podyplomowych studiów dla tłumaczy literatury na Uniwersytecie Jagiellońskim, doktor literaturoznawstwa. Stypendysta programu Connecting Emerging Literary Artists 2019-2023 oraz Instytutu Camõesa. Laureat Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO. Finalista Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki za przekład Kolekcjonera porzuconych dusz Eliane Brum oraz organizowanego przez Empik konkursu na Najlepszą Książkę Dziecięcą „Przecinek i Kropka” za przekład Królika i Chopina Miguela Souzy Tavaresa. Członek Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Adiunkt w Zakładzie Filologii Portugalskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Alina Pawłowska-Zampino – Z wykształcenia iberystka (studia na Uniwersytecie Warszawskim), mieszka na stałe we Włoszech. Tłumaczy przede wszystkim literaturę włoską. Jest autorką przekładów książek takich autorów jak: Antonio Scurati (M. Syn stulecia, M. Mąż opatrznościowy), Roberto Saviano (Gomorra, Chłopcy z paranzy i in.), Natalia Ginzburg (Nasze dni wczorajsze ), Elena Ferrante (Genialna przyjaciółka), Margaret Mazzantini, Paolo Giordano, Mariolina Venezia, Marco Santagata, Antonio Tabucchi, Alessandro Baricco i in. Tłumaczyła fragmenty niepublikowanej dotąd w Polsce prozy dla „Literatury na świecie”. Przez kilka lat prowadziła warsztaty tłumaczeniowe ze studentami Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Nagrody za przekłady literackie: Oriana Fallaci Cristina De Stefano – nagroda Magazynu Literackiego Książki 2014; Nasze dni wczorajsze Natalia Ginzburg – nagroda literacka im. Leopolda Staffa 2015; M. Syn stulecia Antonio Scurati – nagroda Magazynu Literackiego Książki: Książka Roku 2020.

Joanna Kornaś-Warwas – Tłumaczka i lektorka języka rumuńskiego. Tłumaczy z zamiłowania literaturę piękną. Jest autorką przekładów najbardziej cenionych pisarzy rumuńskich, takich jak Max Blecher, Mircea Cărtărescu, Dan Lungu, Matei Vişniec, Varujan Vosganian. Laureatka Nagrody Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” za przekład tomu wierszy Moja ojczyzna A4 Any landiany (2016) oraz Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” za przekład Księgi szeptów Varujana Vosganiana (2016). W 2017 roku została uhonorowana przez rumuńskie czasopismo kulturalno-literackie „Observator cultural” Nagrodą dla Tłumacza za wybitne osiągnięcia w dziedzinie przekładu literatury rumuńskiej na język obcy.

Luiza Krolczuk – Absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, autorka przekładów włoskojęzycznych dzieł Marii Montessori (Sekret dzieciństwa, Umysł dziecka. Chłonny umysł, Dziecko w rodzinie, O kształtowaniu się człowieka), a także podręczników (seria Album dydaktyczny. Podręcznik dla nauczyciela) oraz gier inspirowanych metodą wielkiej włoskiej pedagożki. Jest również autorką przekładu powieści historycznej Andrei Fredianiego Niezwyciężony. Współpracowała z redakcją dwumiesięcznika „Gazzetta Italia”, publikując na jego łamach artykuły i wywiady w języku polskim i włoskim. Członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

Godz. 19:30
Panel: Trudne tematy w literaturze dziecięcej i młodzieżowej
udział wezmą:
Paulina Ciucka – tłumaczka języka litewskiego
Eliza Pieciul-Karmińska – tłumaczka języka niemieckiego
Anna Wanik – tłumaczka języka czeskiego
oraz prowadząca Natalia Mętrak-Ruda, tłumaczka języka włoskiego i angielskiego.
Link do wydarzenia na Facebooku:
https://www.facebook.com/events/271350449129319

Paulina Ciucka (ur. 1981 r. w Hrubieszowie) – tłumaczka, filolog, redaktorka. Absolwentka bałtystyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz studiów lituanistycznych na Uniwersytecie Wileńskim. Tłumaczy głównie z języków bałtyckich, sporadycznie ze słowiańskich. Współpracuje z wydawnictwami, instytucjami kultury, mediami. W 2016 r. ukazało się jej tłumaczenie głośnej litewskiej powieści Alvydasa Šlepikasa Mam na imię Marytė (książka uzyskała nominację do finału Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus). W 2019 r. wyróżniona nagrodą Wiosny Poezji – największego litewskiego festiwalu poetyckiego za tomik zastrzegam sobie prawo do milczenia, stanowiący jej autorski wybór wierszy Eugenijusa Ališanki. Stypendystka Instytutu Kultury Litwy, Staromiejskiego Domu Kultury oraz Ministerstwa Kultury RP. Mieszka w Warszawie.

Eliza Pieciul-Karmińska – Językoznawczyni i tłumaczka z niemieckiego, profesorka nadzwyczajna na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Specjalizuje się w teorii i dydaktyce przekładu niemiecko-polskiego. W pracy naukowej bada m.in. zjawisko recepcji baśni braci Grimm w języku polskim oraz swoistość przekładu literatury dla dzieci i młodzieży. Jest autorką nowego tłumaczenia wszystkich dwustu baśni zebranych przez Grimmów (Baśnie dla dzieci i dla domu), opartego na kanonicznej, siódmej edycji oryginału, przekładu wybranych baśni z edycji drugiej (Baśnie wybrane braci Grimm) oraz wyboru fabuł z pierwszego wydania oryginału (Żyli długo i szczęśliwie, póki nie umarli. Nieznane baśnie braci Grimm). Na koncie ma również przekłady baśni i opowiadań E.T.A. Hoffmanna (Dziadek do Orzechów i Król Myszy, Tajemnicze dziecko, Złoty garnek, Piaskun, Don Giovanni) oraz współczesnej prozy dla dzieci, między innymi książek Ulricha Huba (Lisy nie kłamią, Kulawa kaczka i ślepa kura, Nie skakać na bombę). Na Facebooku prowadzi profil Rumpelsztyk popularyzujący baśnie braci Grimm i literaturę niemieckojęzyczną.

Anna Wanik (1984) – absolwentka filozofii, bohemistka oraz tłumaczka literatury z języka czeskiego. Przełożyła zbiór esejów Tomáša Kulki Sztuka a falsyfikat (wyd. Galeria Miejska), zbiory opowiadań Marka Šindelki: Zostańcie z nami i Mapa Anny (wyd. Afera), eksperymentalną książkę Ladislava Čumby Wittgenstein: wiadomo, że… (wyd. Iskry), powieść dla młodzieży Transport poza wieczność Františka Tichego (wyd. EMG) oraz powieści Wracz Martina Ryšavego (wyd. KEW) i W szafie Terezy Semotamovej (wyd. Książkowe Klimaty). Współpracuje z kilkoma festiwalami literackimi: Międzynarodowy Festiwal Opowiadania, Miesiąc Spotkań Autorskich, Festiwal Góry Literatury, Kino na Granicy. W 2014 roku założyła Fundację Kukatko, promującą polsko-czeską współpracę kulturalną.

Natalia Mętrak-Ruda – Tłumaczka języków angielskiego i włoskiego, doktorka kulturoznawstwa, dziennikarka kulinarna. Autorka książki o historii wegetarianizmu Warzywa zjedz, mięso zostaw. Tłumaczka bestsellerowej serii komiksów YA „Heartstopper”. Tłumaczy przede wszystkim beletrystykę, poradniki i literaturę młodzieżową, czasami – z wielką przyjemnością – także książki kulinarne (w tym na angielski książki Michała Kutra A nóż widelec i Magdaleny Tomaszewskiej-Bolałek The Polish Table. Prowadzi bloga o historii kuchni pod tytułem Przeszłość od kuchni, przez wiele lat pisała o kulinariach dla anglojęzycznej wersji portalu Culture.pl.

Temat lekcji: tłumacz!
We wrześniu i październiku tego roku w warszawskich liceach ogólnokształcących będą odbywać się lekcje prowadzone przez tłumaczy i tłumaczki literatury, szczegółowe informacje na ten temat można uzyskać pod adresem mailowym wschod@stl.org.pl . Lekcje będą się odbywać między innymi w szkołach uczestniczących w konkursie tłumaczeniowym „Juvenes Translatores” organizowanym corocznie przez Komisję Europejską. Jego ideą jest propagowanie nauki języków obcych i zapoznawanie młodzieży ze sztuką przekładu. Więcej informacji na stronie Juvenes Translatores.

Organizatorzy: Austriackie Forum Kultury, Czeskie Centrum Warszawa, Litewski Instytut Kultury, Goethe-Institut, Instituto Camões, Rumuński Instytut Kultury, Włoski Instytut Kultury
Partnerzy: Oddział Wschodni Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.