Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zgłosiło do konsultacji społecznych projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przewidujący zniesienie – w niektórych przypadkach – ograniczenia 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich, które do tej pory przysługiwało tylko od kwoty równej progowi podatkowemu (85 528 zł rocznie). STL postanowiło zwrócić uwagę na jednoznaczność proponowanych zapisów, która mogłaby godzić w interesy tłumaczy literatury, i zaproponowało zmienioną treść newralgicznego punktu. Poniżej pełna treść listu.

Warszawa, 29.09.2016

Szanowna Pani
Dorota Żebrowska
Dyrektor Departamentu Legislacyjnego
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa

Szanowna Pani,

W związku ze skierowaniem do konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w imieniu członków Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury pragniemy zająć stanowisko w sprawie zapisów dotyczących bezpośrednio grupy zawodowej, jaką stanowią tłumacze literatury.

Proponowany w projekcie ustawy art. 1 przewiduje zwolnienie z zastosowania art. 22 ust. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodów uzyskiwanych „z tytułu prowadzonej działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej oraz dziennikarstwa”. Doceniając ten sposób wystąpienia państwa w roli mecenasa kultury, zwracamy uwagę na fakt, iż w powyższym zapisie nie została wymieniona wprost działalność przekładowa. Naturalnie tłumacz jest twórcą polskiej (lub innej) wersji językowej utworu literackiego, scenicznego lub audiowizualnego – a jego prawa w tym zakresie gwarantuje art. 2 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r. Co za tym idzie, prawa tłumaczy do korzystania z ww. zapisu ustawy można wywodzić z faktu, że ich działalność ma charakter twórczości literackiej czy audiowizualnej. Niemniej jednak żywimy przekonanie, że brak wyraźnego umieszczenia na ww. liście działalności twórczej w zakresie przekładu może być źródłem nieporozumień z organami podatkowymi, a co za tym idzie zagraża wykluczeniem tłumaczy – którzy stanowią nadzwyczaj ważne ogniwo życia kulturalnego w Polsce jako ambasadorzy innych kultur w naszym kraju oraz kultury polskiej za granicą – z grona beneficjentów przepisu mającego na celu wspieranie kultury.

Ponadto zwracamy uwagę na niejednoznaczność użytego w ww. zapisie terminu „literatura piękna”, który również może rodzić problemy interpretacyjne. W swoim najwęższym znaczeniu termin ten może wykluczyć z grona beneficjentów ustawy twórców (tj. autorów i tłumaczy) takich ważnych dla kultury gatunków jak m. in. literatura faktu, literatura popularnonaukowa czy eseistyka. W konkretnych przypadkach ustalenie, co należy, a co nie należy do kategorii literatury pięknej może być trudne albo wręcz niemożliwe, co grozi arbitralnością i brakiem spójności poszczególnych decyzji, które spoczęłyby na barkach nieprzygotowanych do tego zadania przedstawicieli organów podatkowych. W celu uniknięcia takiego stanu rzeczy proponowany zapis powinien określać grupę uprawnionych możliwie najszerzej – jako prowadzących działalność twórczą w zakresie literatury.

Mając na uwadze powyższe, Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury postuluje nadać omawianemu punktowi następujące brzmienie:

„1) z tytułu prowadzonej działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury, przekładu, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej oraz dziennikarstwa”.

Liczymy na pozytywne ustosunkowanie się do naszego wniosku.

Z wyrazami szacunku

w imieniu Zarządu Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury
Rafał Lisowski